De volgende fase in de middenklasse-bevrijding

 

Seán Ruth

(Internationaal referentiepersoon voor de bevrijding van de middenklasse)

(Stillorgan, County Dublin, Ierland)

Het middenklasse-bevrijdingswerk in HC heeft zich tot nu toe voornamelijk bezig gehouden met het aanpakken van verinnerlijkte middenklasse-onderdrukking. Wij middenklassers hebben ons vooral geconcentreerd op het contact maken met onze aangeboren goedheid en op het laten zien van onszelf. Dat was belangrijk werk en het moet ook doorgaan.

Maar met deze stevige basis kunnen we nu doorgaan naar de volgende fase, die inhoudt dat we daadwerkelijk de beëindiging van klasse-onderdrukking aanpakken. Dit is een belangrijke verandering van richting, maar we bewegen al een tijdje die kant op. Het zal de verspreiding van ons werk onder grotere aantallen mensen versnellen.

 

Acht middenklasserollen

In grote lijnen is de rol van de middenklasse om de efficiënte werking van het klassensysteem aan te sturen en in stand te houden. De middenklasse beschouwt haar belangen als verschillend van de arbeidersklasse en houdt zich afgescheiden van de rest van de arbeidersklasse. Wij zijn als middenklassers geconditioneerd om bepaalde rollen op ons te nemen, bijvoorbeeld:

1. We leiden en coördineren het werk van arbeiders en nemen beslissingen over dat werk, om de verrichtingen op de werkvloer soepel en efficiënt te laten verlopen

2. Als personeelsfunctionarissen, (sommige) vakbondsleiders, maatschappelijke werkers, religieuze leiders, advocaten, professionals in de geestelijke gezondheidszorg, functionarissen bij de politie en inlichtingendiensten, leiden we ontevredenheid en meningsverschillen in goede banen en verminderen of onderdrukken die onenigheid

3. Als ouders, leraren, artsen, adviseurs, therapeuten, psychologen en trainers helpen wij mee aan het ontwikkelen van meegaande en productieve burgers en zorgen ervoor dat ze meegaand en productief blijven

4. Als wetenschappers, ingenieurs, accountants, advocaten, effectenhandelaars en politici helpen we mee aan het verdienen van geld voor de bezittende klasse, door het ontwikkelen van betere producten, instrumenten, processen, systemen, regels en controlemechanismen

5. Als zelfstandigen of eigenaren van een klein bedrijf worden we in beslag genomen door geld verdienen, of door het opklimmen tot de bezittende klasse, en hebben we (net zoals met al deze rollen) veel belang bij de instandhouding van het klassensysteem

6. We laten ons afleiden en we vormen geen bedreiging:

  • als consumenten worden we in beslag genomen door vrijetijdsbesteding, vermaak, gezondheid, fitness, uiterlijk, en andere afleidingen die maken dat we niet gevaarlijk of bedreigend zijn voor het klassensysteem;
  • als producenten (professionals in de schoonheids- en gezondheidsindustrie en in de media, kunstenaars, artiesten en entertainers, enzovoort) verschaffen we afleiding aan anderen uit de middenklasse, en aan mensen uit de arbeidersklasse, vooral gepensioneerden, jonge mensen en iedereen die vrije tijd heeft

Als we ons niet thuis voelen in deze rollen, zijn er ‘alternatieve’ rollen die we kunnen spelen, die niet erg bedreigend zijn voor het klassensysteem en die in dat systeem passen:

1. We zijn maatschappelijke hervormers en verzachten de harde kanten van het klassensysteem door liefdadigheid, door fondsenwerving, door hervormingen die beperkt zijn tot één enkel onderwerp, door betrokkenheid bij de reguliere politiek, enzovoort, vaak als vrijetijdsbesteding maar soms ook als full-timebaan 

2. We nemen een alternatieve levensstijl aan en ‘haken af’ - een niet-aangepaste, individualistische keuze die door het systeem zelfs vergemakkelijkt wordt (meestal geldt n.l. dat hoe groter het niet-aangepast zijn is, hoe kleiner de kans dat veel mensen erdoor beïnvloed worden)

We kunnen ook radicale, veranderingsgezinde en revolutionaire rollen spelen. Omdat het systeem deze actief ontmoedigt en onderdrukt, zijn ze niet in de bovenstaande lijst opgenomen.

 

Wat ons ‘helpt’ om deze rollen te spelen

We hebben gemakkelijk de neiging om de rol die van ons verwacht wordt op ons te nemen

  • als we ons niet goed voelen over onszelf, als ons gevoel voor eigenwaarde afhangt van de goedkeuring van anderen:
  • als we afhankelijk zijn van uiterlijke schijn, van conformisme, van aangepastheid of van het hebben van veel geld of van succes in de ogen van het klassensysteem;
  • als we in de war zijn over dit systeem en over hoe het werkt;
  • als we bang zijn om onze privileges of ons werk te verliezen;
  • als we geïsoleerd zijn en weinig contact hebben met mensen uit de arbeidersklasse en met mensen die deel uitmaken van de meerderheid van de wereldbevolking;
  • als we ons in beslag laten nemen door comfort en veiligheid;
  • als we ons superieur voelen en denken dat we recht hebben op privileges.

Het doet er niet toe hoe we opgevoed zijn en wat onze andere identiteiten zijn: van alle mensen uit de middenklasse wordt verwacht dat ze deze rollen op zich nemen. (het gaat hier ook over mensen uit de bezittende klasse die zijn afgedaald naar de middenklasse en over mensen uit de arbeidersklasse die zijn opgeklommen naar de middenklasse.) Het is niet zo dat we slechte mensen zijn door deze rollen op ons te nemen. Het klassensysteem doet enorm veel moeite om ons te laten instemmen met die rollen en onderwerpt ons aan propaganda vanaf de dag dat we geboren worden.

 

Een beperkte hoeveelheid tijd

Afhankelijk van hoe we opgevoed zijn, hebben we bepaalde gevoelens over onze band met de middenklasse. Hier moeten we over ontladen. Maar toch zijn deze gevoelens niet het belangrijkste punt. Het draait om de rollen die we spelen. Het is voor ons een uitdaging om daar helemaal eerlijk over te zijn. Dan kunnen we ontladen en nadenken over andere keuzes. We zullen deze rollen opnieuw moeten herzien als we met succes de volgende zaken willen aanpakken: de steeds grotere onwerkbaarheid van het kapitalisme, de achteruitgang van het milieu en de klimaatverandering.

Sommigen onder ons nemen aan dat als het kapitalisme in elkaar stort, er dan HC-ers op zullen staan en zullen zorgen voor heldere perspectieven en leiderschap. Dit gebeurt nu nog niet. Er zijn te weinig mensen die besloten hebben dat te doen en we zijn nog niet goed genoeg georganiseerd en hebben nog niet de benodigde leiders opgeleid. Ik denk dat we het besluit kunnen nemen om het te doen en daardoor een waardevolle hulpbron kunnen vormen. Maar er is besluitvaardigheid nodig om dit voor elkaar te krijgen. Ik vind het goed om er van uit te gaan dat we ongeveer twintig jaar nodig hebben om het noodzakelijke organisatiewerk te doen en om leiders op te leiden.

 

Vier belangrijke vragen

De volgende vier vragen kunnen ons helpen om gericht een besluit te nemen om klasse-onderdrukking te beëindigen. Ze zijn van nut als we helemaal eerlijk kunnen zijn tegenover onszelf en we onze eerdere keuzes niet verdedigen, wegredeneren of rechtvaardigen.

  1. Welke rollen verwacht het klassensysteem van iemand met jouw identiteit (identiteit met betrekking tot werk of iets anders)?

  2. Op welke manier heb je ingestemd met deze rollen? Hoe heb jij je leven ingericht om die rollen te spelen? Hoe heb je er voordeel van gehad?

  3. Op welke manier heb je je leven ingericht om een eind te maken aan klasse-onderdrukking?

  4. Wat moet je veranderen om volledig integer te kunnen handelen?

 We kunnen steeds weer sessies doen met behulp van deze vragen. Naarmate we meer ontladen zullen we eerlijker en helderder worden.

 

Twee belangrijke groepen

Gegeven het feit dat het kapitalisme in toenemende mate onwerkbaar wordt, dat de middenklasse groeit in arme en ontwikkelingslanden, en gezien het trage antwoord op klimaatverandering en op de achteruitgang van het milieu, denk ik dat twee groepen middenklassers centraal zouden moeten staan in het leiden van dit werk: jonge mensen/jongvolwassenen en mensen die de meerderheid van de wereldbevolking vormen. Zonder hun leiderschap, en zonder het leiderschap van mensen uit de arbeidersklasse, is het niet waarschijnlijk dat we op het goede spoor blijven.

Als je een jongvolwassene bent, kunnen de volgende vragen je helpen om duidelijk te krijgen wat het systeem van je verwacht, en wat het effect daarvan is:

  • Welke boodschappen krijg je over het soort leven waar je naar zou moeten streven in dit systeem?
  • Welke prijs heb je betaald voor het streven naar zo’n soort leven, of juist voor het verzet tegen zo’n manier van leven?

Het klassensysteem beschikt niet over goede rollen voor jongvolwassenen. Voor jullie is het een uitdaging om alternatieve, bevrijdende leiderschapsrollen te vinden die tegen de middenklasseconditionering in gaan. En voor ons allemaal is het een uitdaging om jullie te ondersteunen in het leiden van alle mensen uit de middenklasse.

 

Conclusie

Als wij als middenklassers ons effectief willen bezighouden met de zorg voor het milieu en met de beëindiging van klasse-onderdrukking, dan moeten we in de eerste plaats leiderschap organiseren en ontwikkelen.

We moeten

  • het aantal middenklasse-steungroepen en workshops flink opvoeren
  • meer leren over, en beter worden in organiseren, zowel binnen als buiten HC
  • meer leren over het leiderschap van de mensen uit de arbeidersklasse en dat leiderschap effectiever ondersteunen

We moeten weerstand bieden aan pasklare antwoorden van anderen. In plaats daarvan kunnen we ons vermogen terugwinnen om uitdagingen aan te gaan en goed na te denken. Zo kunnen we komen met nieuwe, flexibele reacties en strategieën.

 

Present Time 176, juli 2014 

- - - -


Last modified: 2024-02-03 15:38:38+00